MAŁE JEST PIĘKNE 

Zwykły spacer po ogrodzie może rozpocząć Naszą wielką przygodę. To co niewielkie, ukryte wśród gąszczu liści skrywa w sobie inspirujące piękno. Wystarczy chwila czasu, odrobinę skupienia i wprawne oko, by odkryć prawdziwe, żywe cuda. 

W czym kryje się ta wyjątkowość małych stworzeń, owadów? Uwagę zwraca ogromne zróżnicowanie gatunków, sama ich ilość robi wrażenie. Podaje się, że jest ich około miliona na całym świecie, ale przypuszczalnie kilka razy więcej zostało jeszcze nieodkrytych. Ich różnorodność form, barw, specyficzne dostosowanie do środowiska, w którym żyją, jest zaskakujące. Warto przy pielęgnacji roślin, bądź z samej ciekawości zwrócić uwagę na tych najmniejszych mieszkańców ogrodowych ekosystemów. Z czasem podglądanie ich może przerodzić się w prawdziwą pasję. 

Insekty zamieszkują prawie wszystkie zakątki świata. Najchętniej, jednak wybierają miejsca bogate w roślinność. Dlatego, jeśli chcemy gościć ich w naszych ogródkach musimy zadbać o to, by miały się czym odżywiać i gdzie schronić. Owady pobierają zróżnicowany pokarm. Dużą część stanowią tak zwane owady zapylające, które odżywiają się nektarem kwiatowym (motyle) lub nektarem i pyłkiem (pszczoły, trzmiele, chrząszcze, muchówki). Często zdarza się tak, iż formy rozwojowe różnią się rodzajem spożywanego pokarmu. Gąsienica pazia królowej (Papilio machaon) odżywia się jedynie roślinami z rodziny selerowatych (koper, marchew) zjadając ich części zielne, natomiast dorosły motyl spożywa głównie nektar kwiatowy.  

Ogród pełen kolorowych motyli, pracowitych pszczół i trzmieli nie obędzie się bez pewnych gatunków roślin. Są to rośliny nektarodajne. Należą do nich budleja Dawida (Buddleja davidii), lawenda wąskolistna (Lavandula angustifolia), perowskia łobodolistna (Perovskia atriplicifolia), liatra kłosowa (Liatris spicata), kocimiętka Fassena (Nepeta xfassenii), szałwia omszona (Salvia nemorosa), drakiew kaukaska (Scabiosa caucasica) rozchodniki (Sedum sp.), przetacznik kłosowy (Veronica spicata), macierzanki (Thymus sp.), jeżówka purpurowa (Echinacea purpurea). Rośliny w kompozycjach należy tak dobierać, by przez cały sezon nasz ogród obfitował w pokarm. 

Pisząc na temat owadów nie można pominąć ich ogromnego znaczenia w przyrodzie. Bardzo wiele gatunków roślin do wydania owoców potrzebuje zapylenia przez owady. Poprzez swoje preferencje pokarmowe, a dokładniej mówiąc zbieranie pyłku i nektaru przenoszą go z kwiatu na kwiat powodując zapylenie. Dzięki temu zabiegowi roślina zdolna jest do wydania owoców. Jest tak w przypadku większości krzewów i drzew owocowych, takich jak: malina, porzeczka, borówka, truskawka, czereśnia, jabłoń, grusza i wiele innych. Rośliny warzywne również potrzebują owadów zapylających: bób, pomidory, ziemniaki itp. Większość ogrodników specjalnie introdukuje w swoich uprawach szklarniowych trzmiele, by te pomagały im w produkcji.

Niektóre owady, takie jak różne gatunki biedronek, larwy złotooków, skorki są drapieżnikami. Jako swoje pożywienie, z dużym zyskiem dla nas, wybrały szkodniki roślin. Jedna biedronka w okresie rozwoju potrafi zjeść nawet 600 mszyc. To bardzo wiele jak na tak małego owada. 

W ciągu ostatnich lat zauważa się tendencję spadkową liczebności tych wspaniałych zwierząt. Wymieranie, nie tylko pszczół, ale wszystkich owadów pożytecznych związane jest głównie z chemizacją rolnictwa i ogrodnictwa. Liczna, ciągle rozwijająca się zabudowa mieszkalna zabiera im naturalne miejsca bytowania. 

Jak możemy im pomóc? Najprostszym sposobem jest życie w zgodzie z nimi. Musimy nauczyć się szanować je, jako żywe istoty. Duże znaczenie ma zaprzestanie nadmiernego używania chemicznych środków ochrony roślin w naszych ogrodach. Niezmiernie trafnym pomysłem jest zapewnienie im schronienia na zimę i miejsca do rozmnażania. Taką funkcję pełnią hotele dla owadów.

Większość z nich szuka dogodnego miejsca do zimowania np. w stercie liści, pod gałęziami. Niestety dbając o estetykę naszych ogrodów, sprzątając resztki roślinne, zabieramy naturalne schronienia tych stworzeń. Możemy im to zrekompensować, poświęcając chwilę czasu na budowę lub kupno domku dla nich. Takie miejsce zimowego bytowania jest dogodne dla biedronek, złotooków, trzmieli, pszczół samotnic, a nawet motyli.

Owady to wyjątkowe, intrygujące zwierzęta obok, których nie powinniśmy przechodzić obojętnie. Warto zatrzymać się na chwilę i zastanowić, może wtedy zrozumiemy, że jesteśmy jedynie częścią cudu natury. 

Tekst: Monika Kwiatkowska 

Fotografie: Monika Kwiatkowska